جلوه‌های سکوت معلم در مدرسه: یک پژوهش کیفی

چکیده هدف مطالعۀ حاضر، تبیین ابعاد و نشانگرهای رفتار سکوت سازمانی معلمان است. روش پژوهش از نوع کیفی با راهبرد پدیدار شناسی توصیفی بود. برای بررسی عمیق پدیدۀ موردنظر هم از روش مطالعۀ اسنادی و بررسی مبانی نظری پژوهش و همچنین مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته استفاده شد. مشارکت‌کنندگان 21 نفر از معلمان با سابقۀ بالاتر از 15 سال، سرگروه‌های آموزشی، مدیران مدارس، مدیران و معاونان باسابقه در آموزش‌وپرورش بودند که با استفاده از شیوة نمونه‌گیری هدفمند و روش گلوله برفی تا مرز اشباع نظری انتخاب شدند. برای بررسی صحت یافته‌ها از روش بررسی توسط اعضا استفاده شد. برای تعیین پایایی، روش پایایی توافق بین دو کدگذار (توافق درون‌موضوعی) به کار گرفته شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و منتخب استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که رفتار سکوت معلم شامل 18 نشانگر در پنج بُعد سکوت موافق، سکوت تدافعی، سکوت رابطه‌ای، سکوت کاسب گرایانه و آوای خاموش است. این پژوهش می تواند مبنای مفیدی برای ساخت یک پرسش‌نامۀ بومی، جهت اندازه‌گیری سکوت سازمانی معلمان، قابل استفاده برای پژوهشگران و دانشجویان رشته های مرتبط باشد. کلید واژگان: ابعادسکوت، سکوت سازمانی، رفتار سکوت، معلمان.